شما طرفدار کدام یک هستید!؟ قهوه یا چایی!
صحبت و قضاوت در مورد نوشیدنی هایی مثل چای و قهوه، اصلاً ساده نیست. بعد از نفت، دومین حجم معاملات جهان به قهوه اختصاص دارد و طبیعی است که با توجه به این ویژگی، حجم زیادی از اخبار و تحقیقات جهتدار در رد یا تایید مصرف چای و قهوه، تولید شده باشد.
بر اساس گزارش اکونومیست، در ایران به ازاء هر ۱ فنجان قهوه، ۹ فنجان چای نوشیده میشود. این آمار در سطح جهان، ۱ به ۳ است. به عبارت دیگر، در سطح جهان نیز چای سه برابر قهوه طرفدار دارد.
اگر چه تا قرن هجدهم میلادی، مصرف اصلی قهوهی دنیا به «جهان اسلام» مربوط بود و از سوی دیگر، انگلیسیها چای را در حد نوشیدنی ملی مورد توجه قرار میدادند و سنت خوردن چای را به همهی مستعمرات خود نیز منتقل کردند، اما بعدها تحولات متعدد در فضای جهان، جغرافیای مصرف چای و قهوه را تا حدودی تغییر داد. گفته میشود انتخاب بین چای و قهوه در کشورهای مختلف تا حد زیادی میراثی از عوامل ژئوپلتیک، توسعههای مستعمرات در جهان و تغییرات ناشی از روند معاملات بینالمللی است.
مقایسه دو نوشیدنی قهوه و چایی
قهوه
افرادی که قهوه بیشتر مینوشند، کمتر احتمال دارد به آلزایمر مبتلا شوند.
بررسیها نشان دادهاند عادت به نوشیدن قهوه در درازمدت احتمال مرگ ناشی از بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
دانشمندان معتقدند ترکیبهای موجود در قهوه میتوانند در تولید داروهایی که برای درمان بیماریهای قلبی و بیخوابی تجویز میشوند، مورد استفاده قرار گیرند.
در قهوه بیش از ۱۰۰۰ ترکیب شناسایی شدهاند که در میان آنها ۱۹ ترکیب در قهوه بوداده خاصیت سرطانزایی دارند.
برخی تحقیقات نشان دادهاند نوشیدن زیاد قهوه باعث افزایش کلسترول خون میشود.
با توجه به نتایج مطالعهها، چای سبز نقش حفاظتی در برابر سرطان ریه دارد.
چای
بررسیها نشان دادهاند چای سبز، خطر ابتلا به سرطان مری را تا ۶۰ درصد کاهش میدهد.
چای سبز از بروز چاقی پیشگیری میکند زیرا مانع رشد سلولهای چربی جدید میشود.
چای سفید بیشترین مقدار آنتیاکسیدان را دارد و از چای سبز در حفاظت از بدن در برابر بیماریها مؤثرتر است.
آنتیاکسیدانهای موجود در چای خاصیت ضدپیری دارند و احتمال بروز بیماریهای قلبی، انواع سرطانها و ابتلا به عفونت را پایین میآورند.
چای سبز به دلیل ترموژنیک بودن، باعث کاهش بافت چربی میشود و این موضوع به دلیل وجود ترکیبهای کافئینی است.
نوشیدن چای داغ، خطر ابتلا به سرطان مری را به شدت افزایش میدهد.
واقعیتهای قهوه
نوشیدن قهوه خطر ابتلا به نقرس را در آقایان بالای ۴۰ سال کاهش میدهد.
نوشیدن قهوه احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش میدهد.
مطالعهای در دانمارک نشان داده است که نوشیدن ۸ فنجان قهوه در روز احتمال سقط را در خانمهای باردار را بالا میبرد.
قهوه در برابر ابتلا به سرطان کبد و سیروز نقش حفاظتی دارد.
قهوه به دلیل کافئینی که دارد اثر داروهای ضد درد را افزایش میدهد.
قهوه خون رسانی به قلب را کم میکند.
قهوه به شدت باعث تغییر رنگ دندانها میشود.
قهوه قدرت حافظه را به خصوص در دوران سالمندی تقویت میکند.
واقعیتهای چای
چای دارای فلوئور است که به حفاظت از دندانها کمک میکند.
نوشیدن ۳ تا ۴ فنجان چای در روز احتمال بروز حمله قلبی را به شدت کاهش خواهد داد.
چای از بروز دیابت نوع ۱ پیشگیری و شدت یافتن آن را کندتر میکند.
سطح هورمون کورتیزول افرادی که ۴ بار در روز آن هم به مدت ۶ هفته چای سیاه مینوشند، در کمترین حد است.
چای کم رنگ باعث افزایش آب بدن میشود برخلاف تصور عامه که معتقدند کافئین آن باعث کم آبی خواهد شد.
چای میتواند از عود مجدد بیماریهای قلبی و برخی سرطانها جلوگیری کند.
مردانی که بیش از ۱۰ فنجان چای سبز در روز مینوشند، کمتر به اختلالهای کبدی مبتلا میشوند.
چای ممکن است آفتکش داشته باشد مگر این که روی برچسب آن عنوان ارگانیک درج شده باشد.
با توجه به نتایج مطالعهها، چای سبز نقش حفاظتی در برابر سرطان ریه دارد.
اضافه کردن شیر به چای، خواص ضدسرطان آن را از میان خواهد برد.
چای مقداری کافئین دارد که باعث ایجاد اضطراب میشود و فشارخون را بالا میبرد.
چای دارای تانن است که جذب آهن دریافتی را کم میکند و باعث بروز کمخونی میشود.
توزیع مصرف چای و قهوه
در مورد مضرات و فواید هر یک از این دو نوشیدنی، گزارشهای زیادی ارائه شده. از اثر مثبت قهوه در افزایش توانایی یادآوری تا کاهش احتمال سرطان سینه در خانمها در اثر مصرف چای و از اینکه وقتی شیر به چای اضافه میکنی بسیاری از مزایای آن در مقابله با سرطان از بین میرود. از دوستی قهوه با کبد و دوستی چای با قلب. از ضررهای کافئین که در هر دو هست. از فلورایدی که در چای هست و به همین دلیل آسیب احتمالی قهوه برای دندانها ممکن است بیشتر باشد.
اما با توجه به تمام توضیحاتی که در بالا در مورد پیچیدگی ماجرای چای و قهوه داده شد، شاید گزارش سلامت هاروارد جمعبندی مناسبی باشد:
توصیه برای نوشیدنیهای روزانه اگر قرار است سهم نوشیدنیهایمان را در روز مدیریت کنیم، نخستین مایعی که توصیه میشود آب است. مناسب است که نیمی از مصرف مایعات روزمرهی ما آب باشد. اگر چه میزان دقیقی نمی توان گفت اما بین ۱۱ تا ۱۵ لیوان در روز مورد توصیه قرار میگیرد (۱۱ برای زنان و ۱۵ برای مردان).
بعد از آب، سالمترین نوشیدنی، چای و قهوه هستند که آنتی اکسیدان آنها و سایر محتویاتشان می تواند برای انسان مفید باشد. سه تا چهار فنجان چای و قهوه در طول روز مناسب خواهد بود. چای سبز مفیدتر است و قهوه هم میتواند مانع بروز دیابت نوع دو شود. تحقیقات بیشتری لازم است تا در مورد اثرات چای و قهوه بتوان نظر علمی داد اما مشخصاً افزودن خامه، شکر و طعمدهندهها میتواند چای و قهوه را از یک نوشیدنی «سالم» به یک نوشیدنی «نه چندان سالم» تغییر دهد. در مورد زنان باردار مصرف بیش از یک فنجان نوشیدنی کافئین دار (چای یا قهوه) در روز، توصیه نمیشود.
سومین گزینه شیر کم چرب است که می تواند منبع کلسیم و ویتامین D باشد. البته حتی مصرف زیاد شیر کم چرب هم میتواند مضر باشد. به همین دلیل جدای از کودکان که شیر برای آنها بسیار مفید است برای افراد بالغ توصیه میشود مصرف شیر و مواد لبنی را به یک یا دو لیوان در روز محدود کنند. البته به شرطی که از سایر منابع، کلسیم بیشتر مورد نیاز بدن را تامین کنند.